Terugbetaling van geneesmiddelen

EFPIA, de Europese federatie van de (bio)farmaceutische sector, publiceert jaarlijks de WAIT indicator ("Waiting to Access Innovative Therapies"), een analyse die de toegang van patiënten tot innovatieve geneesmiddelen in verschillende Europese landen vergelijkt. De laatste resultaten tonen dat slechts 46 % van de 167 geneesmiddelen goedgekeurd tussen 2019 en 2022 in België wordt terugbetaald.  

De toegang tot nieuwe geneesmiddelen is in België middelmatig, zoals blijkt uit de meest recente WAIT indicator analyse die EFPIA jaarlijks publiceert. Als we meer specifiek inzoomen op de toegang tot weesgeneesmiddelen is de situatie alarmerend. Slechts 35 % van de 63 recent goedgekeurde weesgeneesmiddelen wordt in België terugbetaald. Dit is 15 % lager dan zes jaar geleden.

pharma.be roept op tot een ambitieuzer beleid om de toegang tot innovatieve geneesmiddelen te verbeteren in België. Aanleiding is de publicatie van de WAIT-indicator door EFPIA die aangeeft hoe snel patiënten in Europa toegang krijgen tot nieuwe behandeling. 

Van de 167 nieuwe, goedgekeurde geneesmiddelen die in de periode 2019-2022 goedgekeurd werden, betaalt ons land er minder dan de helft terug! pharma.be roept daarom de autoriteiten en de volgende regering dringend op tot een dialoog over hoe dit beter kan en moet.

"We moeten de terugbetalingsprocedure voor nieuwe geneesmiddelen herbekijken", vindt gezondheidseconoom Philippe Van Wilder (ULB) in zijn interview voor pharma.be. Daardoor zouden we ook in ons land op een meer voorspelbare manier toegang krijgen tot veelbelovende nieuwe medicatie.

Een besparing van 1,2 miljard euro voor de ziekteverzekering én snelle toegang tot veelbelovende behandelingen voor de patiënt.

Met de regelmaat van de klok worden de zogenaamde “geheime contracten” met de geneesmiddelenindustrie aan de kaak gesteld. Deze berichten wekken de schijn dat deze overeenkomsten langs een slinkse weg, zonder de normale procedure voor terugbetaling te hoeven doorlopen, worden afgesloten.

Niets is minder waar.

Het aanmoedigen en versterken van multistakeholder-overleg en de hervorming van de huidige terugbetalingsprocedures dienen gebruikt te worden als kansen om tot een  snelle toegang in België te komen voor nieuwe grensverleggende geneesmiddelen die patiënten mogelijk extra klinisch voordeel bieden.  

Na het bekomen van een Vergunning voor het in de handel brengen van een geneesmiddel voor humaan gebruik, kan een bedrijf een aanvraagdossier indienen voor terugbetaling bij het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV) waar de Commissie Tegemoetkoming Geneesmiddelen (CTG), ingesteld binnen de Dienst voor geneeskundige verzorging van het RIZIV, een centrale rol speelt in het proces van terugbetaling van farmaceutische specialiteiten.

De O&O-activiteiten van onze leden-bedrijven en de klinische studies die ze uitvoeren, in België en elders in de wereld, resulteren in de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen. Om die ter beschikking te stellen van de patiënten in België, introduceren de bedrijven een aanvraag tot terugbetaling bij het RIZIV zodat de patiënten niet de volledige kost hoeven te betalen. 

Een Europese vergelijking toont dat in België slechts de helft van de vergunde geneesmiddelen terugbetaald zijn. Het is bovendien heel lang wachten op die terugbetaling. Hoog tijd voor de overheid om de terugbetalingsprocedures te moderniseren.

De voortrekkersrol van ons land op het vlak van de ontwikkeling en productie van innovatieve geneesmiddelen vertaalt zich spijtig genoeg niet in een snelle beschikbaarheid van deze innovaties voor de patiënt.

De nieuwste generatie geneesmiddelen, zogenaamde cel-, gen- of weefseltherapieën, betekenen een enorme doorbraak in de geneeskunde. Ze richten zich vaak op ernstige of zeldzame ziekten en kunnen in staat zijn de ziekte wezenlijk in te dijken of zelfs te genezen. Maar door de typische kenmerken ervan, zoals een hoge, weliswaar eenmalige kost, en de ex ante onzekerheid over aantoonbare klinische resultaten, botsen zij op de limieten van de bestaande systemen voor terugbetaling. pharma.be is zich bewust van deze uitdagingen. Daarom wordt er gewerkt aan een witboek met denkpistes om de bestaande procedures aan te passen, rekening houdend met de specifieke kenmerken van geavanceerde therapieën.  

Voor weesgeneesmiddelen is het moeilijker om terugbetaling te verkrijgen in België in vergelijking met andere innovatieve geneesmiddelen. Iets meer dan de helft van de aanvragen voor terugbetaling van weesgeneesmiddelen werd goedgekeurd. Voor de andere helft van de aanvragen was er geen positieve beslissing en bleven deze geneesmiddelen dus onbeschikbaar voor patiënten die lijden aan zeldzame ziekten. 

De brochure weer hoe de prijszetting en de terugbetaling van een geneesmiddel in zijn werk gaat.