Innovatieve geneesmiddelen of nieuwe indicaties die in België niet terugbetaald raken: hoe zit het in andere Europese landen?
Jaarlijks wordt de toegang tot innovatieve geneesmiddelen in België vergeleken met die van andere Europese landen in het kader van de WAIT-indicator analyse. Deze studie gaat na of geneesmiddelen die door het Europees Geneesmiddelenbureau (European Medicines Agency (EMA)) vergund worden, in de verschillende Europese landen terugbetaald worden.
Begin januari 2024 werd slechts 46 % van de 167 geneesmiddelen, goedgekeurd tussen 2019 en 2022, in België terugbetaald.
België scoort matig in vergelijking met de ons omringende landen (België heeft de laagste score) en de groep van zes landen die door onze overheid als ‘referentielanden’ beschouwd worden (Duitsland (88 %), Oostenrijk (75 %), Frankrijk (63 %), Nederland (54 %), Finland (43 %) en Ierland (28 %)).
De toegang tot deze geneesmiddelen is ondertussen licht verbeterd: in juli 2024 werd 50 % van de geneesmiddelen uit de WAIT- indicator analyse in ons land terugbetaald (verhoging van 4 %, overeenstemmend met zeven bijkomende geneesmiddelen op de 167 geanalyseerde geneesmiddelen) (RIZIV analyse 2024).
pharma.be houdt regelmatig de vinger aan de pols door de terugbetalingsdossiers die door haar leden in België ingediend worden, in detail te analyseren. Daaruit blijkt dat ongeveer 70 % van de innovatieve geneesmiddelen of nieuwe indicaties waarvoor in België een terugbetalingsdossier ingediend wordt, effectief terugbetaald raken. Dit betekent dat er nog altijd 30 % van geneesmiddelen of nieuwe indicaties niet aanvaard wordt voor terugbetaling in ons land. Een recente analyse van pharma.be toont aan dat deze vaak wel terugbetaald worden in één of meerdere van de zes referentielanden (Duitsland, Finland, Frankrijk, Ierland, Nederland en Oostenrijk).
Binnen een groep van 21 dossiers voor innovatieve geneesmiddelen of nieuwe indicaties die in 2023 voor het laatst besproken werden in de Commissie Tegemoetkoming Geneesmiddelen (CTG) én waarvoor er in september 2024 nog steeds geen terugbetaling in België was, wordt 80 % wel terugbetaald in minstens de helft van de zes referentielanden en wordt 50 % zelfs terugbetaald in minstens vier van de zes referentielanden. Één op de vijf geneesmiddelen werd terugbetaald in zowel Ierland, Nederland als Oostenrijk, landen waarmee België internationaal samenwerkt om de terugbetaling van geneesmiddelen te bevorderen.
Deze geneesmiddelen beantwoordden vaak een hoge medische nood en/of boden een meerwaarde vs. de al bestaande therapeutische alternatieven:
- zeven dossiers waren voor weesgeneesmiddelen gebruikt in zeldzame, moeilijk te behandelen ziekten
- acht dossiers waren ‘klasse 1’ dossiers (dat zijn dossiers waarvoor door het bedrijf een meerwaarde wordt geclaimd vs. de bestaande alternatieven ) – in een kwart van deze dossiers bevestigde de CTG de meerwaarde
- Voor zeven op de 21 dossiers werd door de Belgische overheid een “compassionate use” of “medisch nood” programma goedgekeurd, wat enkel mogelijk is wanneer er een onvervulde medische nood is
- vijf op de 21 dossiers behaalden in Frankrijk een ASMR* score van III én werden er terugbetaald. Deze ASMR-score wordt door de overheid bepaald en weerspiegelt de therapeutische (meer)waarde van het geneesmiddel. Een ASMR score III is een uitzonderlijke score.
Omdat beslissingen rond prijs en terugbetaling in Europa op nationaal vlak genomen worden, is het niet uitzonderlijk dat er verschillen tussen landen ontstaan. Het is echter zorgwekkend dat geneesmiddelen waarvoor onze eigen overheid erkent dat er een onvervulde medische nood bestaat en waarvoor andere landen een meerwaarde erkennen op basis van dezelfde klinische gegevens, niet terugbetaald raken in België. Jaarlijks zouden ongeveer 55.000 Belgische patiënten hiervan kunnen genieten.
pharma.be is tevreden te lezen op de RIZIV- website dat: “Voor patiënten is het van cruciaal belang om snel toegang te krijgen tot de geneesmiddelen die ze nodig hebben. Één van de belangrijkste taken van het RIZIV hierin is het beheren van de processen die deze toegang mogelijk maken (in de vorm van vergoeding). Hierdoor streeft het RIZIV er voortdurend naar om de vergoedingsaanvragen snel, efficiënt en kwalitatief af te handelen, in overeenstemming met wettelijk vastgestelde procedures.” (RIZIV analyse 2024).
pharma.be pleit echter ook voor een snelle en brede terugbetaling van geneesmiddelen voor patiënten in België die de waarde van het geneesmiddel weerspiegelt. Hiervoor dient een duidelijke strategie te worden uitgewerkt om België in de top-5 landen in Europa te brengen qua snelheid waarmee nieuwe geneesmiddelen worden terugbetaald voor patiënten en qua beschikbaarheid van nieuwe geneesmiddelen en vaccins.
* amélioration du service médical rendu (verbetering van de medische dienstverlening)
Schrijf je in op onze nieuwsbrief
Wil je op de hoogte blijven van het reilen en zeilen binnen de farma-industrie, schrijf je dan in op onze nieuwsbrief!