Klinische studies

België is al 10 jaar een koploper op het gebied van klinische studies met geneesmiddelen. Dit is een unieke troef, want de talrijke studies die in ons land worden uitgevoerd, zijn synoniem met hoop voor de patiënten die eraan deelnemen, en die vervolgens de mogelijkheid hebben om gratis toegang te krijgen tot de meest recente behandelingen. 

pharma.be heeft samen met de vertegenwoordigers van de cellen “klinische proeven” van de universitaire ziekenhuizen van de RUZB een typecontract uitgewerkt dat voortaan kan gebruikt worden om klinische proeven te initialiseren in de instituties die lid zijn van de RUZB.

Klinische studies laten toe om te testen of een vaccin of geneesmiddel goed werkt én veilig is. Ze bieden belangrijke wetenschappelijke inzichten en leiden tot doorbraken in de behandeling van ziekten. Hoe meer klinische studies in België, hoe meer patiënten van bij ons toegang krijgen tot de allernieuwste behandelingen, nog voor ze op de markt zijn. 

De laatste tien jaar stond ons land telkens in de top drie van klinisch onderzoek in Europa. Dat is goed nieuws, want klinische studies stimuleren baanbrekende innovaties in de gezondheidszorg en redden letterlijk levens. Onze toppositie staat echter onder druk. Hoog tijd om de aantrekkelijkheid van België als locatie voor klinische studies te versterken. 

Deelnemen aan een klinische studie is de eerste kans die een patiënt krijgt om de potentiële voordelen van een nieuwe, innovatieve behandeling te benutten. Voor sommige patiënten, die op die manier toegang krijgen tot een behandeling voor hun ziekte, kan dit hun leven verlengen of kwalitatiever maken. Daar waar zulke behandeling nog niet eerder bestond en er soms geen alternatief bestaat. Het is deze menselijke impact die er écht toe doet. En daarom streeft pharma.be ernaar om de sterke positie die België vandaag in Europa bekleedt, te behouden.

België bekleedt een leiderspositie in klinische studies in heel Europa. Dit succes is te danken aan een bloeiend ecosysteem dat gebouwd is op samenwerking tussen de industrie, ziekenhuizen, onderzoekers en vele anderen. Maar we kunnen het ons niet veroorloven om op onze lauweren te rusten. De afgelopen acht jaar hebben we steeds meer concurrentie gezien van andere regio's en landen, zowel binnen als buiten Europa. Ze worden aantrekkelijker als knooppunten voor klinische studies.

Er staat veel op het spel. Een daling in klinische tests betekent niet alleen minder kansen voor patiënten om toegang te krijgen tot levensreddende behandelingen. Het betekent ook minder banen, minder innovatie en een verminderde rol voor België in het stimuleren van wereldwijde medische doorbraken.

Sinds 2017 voert Deloitte elk jaar voor pharma.be een analyse uit van de voetafdruk van klinische studies in België en de positionering van ons land op Europees niveau. Deze studie geeft niet alleen een analyse van de statistieken over klinische studies in België, maar ook een vergelijking van de kenmerken tussen België en een selectie van negen Europese landen (Duitsland, Denemarken, Spanje, Estland, Frankrijk, Nederland, Polen, het Verenigd Koninkrijk en Zweden).

Een dynamische omgeving voor klinisch onderzoek is essentieel voor de vooruitgang van de gezondheidszorg en de wetenschap ten voordele van patiënten, gezondheidswerkers en onderzoekers van een land. Deze studie zal het mogelijk maken om de veranderingen in het aantal klinische studies en hun kenmerken (onderzoeksfase, therapeutisch gebied) in België over de jaren heen te volgen, en bijgevolg de competitiviteit van ons land in Europa op dit gebied, en om te zien hoe de omgeving kan worden versterkt om ervoor te zorgen dat België een centrum voor klinische studies blijft.

Uit een jaarlijks onderzoek van Deloitte blijkt dat België  erin slaagt om het vertrouwen te behouden als uitvalsbasis voor klinische studies in Europa. Dat is belangrijk voor onze patiënten, want daardoor krijgen ze gratis toegang tot de nieuwste behandelingen, nog voor deze op de markt zijn. Deze  solide positie heeft België onder meer te danken aan een dynamisch ecosysteem: onze biofarmaceutische bedrijven, universiteiten, onderzoekscentra, ziekenhuizen en overheden beschikken samen over een indrukwekkende hoeveelheid uitmuntende kennis en expertise en state-of-the-art infrastructuur.

Klinische studies kunnen in België dus op een uitstekende voedingsbodem rekenen, al is dit niet verworven. Want nieuwe maatschappelijke trends en innovatieve technologieën zorgen nu al voor een drastische verandering van het landschap van klinische studies. Deze evolutie zal zich in de komende jaren nog doorzetten. Dat betekent dat onze voedingsbodem mee moet evolueren als we een toplocatie voor klinische studies willen blijven. 

Op woensdag 22 januari startte pharma.be het jaar 2025 met het jaarlijkse Clinical Trial Forum. Dit was de gelegenheid om een aantal cruciale vragen aan te pakken onder het thema "Advancing clinical research in Belgium: Excellence Today, Innovation Tomorrow":

• Wat is de voetafdruk van klinische studies in Europa en België vandaag?
• Wat is de visie van de autoriteiten op klinisch onderzoek in Europa en België de komende jaren? 
• Hoe kan de Belgische onderzoeksomgeving worden geoptimaliseerd om de huidige en toekomstige uitdagingen aan te gaan? 
• Welke mogelijkheden zijn er in België? 

Deloitte voert elk jaar voor pharma.be een analyse uit van de voetafdruk van klinische studies in België en de positionering van ons land op Europees niveau. Deze studie geeft niet alleen een analyse van de statistieken over klinische studies in België, maar ook een vergelijking van de kenmerken tussen België en een selectie van negen Europese landen (Duitsland, Denemarken, Spanje, Estland, Frankrijk, Nederland, Polen, het Verenigd Koninkrijk en Zweden).