Wereldgezondheidsdag 2023: De kracht van innovatieve geneesmiddelen

Door te blijven zoeken naar en investeren in innovatieve geneesmiddelen kon de (bio)farmaceutische industrie de voorbije decennia vaak spectaculaire doorbraken realiseren in de behandeling van ziektes zoals hepatitis C of HIV of in het voorkomen van bijvoorbeeld baarmoederhalskanker. Wat dergelijke doorbraken betekenen voor de mensen die met deze ziektes worden geconfronteerd, valt moeilijk in cijfers te vatten.  

Studies zoals Twenty years of high societal impact – The Value of Medicines in Belgium van Seboio geven toch een objectief beeld van de impact van innovatieve geneesmiddelen. Ze berekenen in de eerste plaats de meerwaarde voor het individu, niet alleen in termen van levensduurverlenging maar ook in termen van levenskwaliteit. Daarnaast halen ze de socio-economische meerwaarde naar boven: zieke mensen kunnen dankzij innovatieve geneesmiddelen terug actief deelnemen aan onze maatschappij.

Deze meerwaarde is overduidelijk wanneer een dodelijke ziekte zoals AIDS kan worden omgeturnd naar een chronische aandoening. Maar ook bij niet meteen levens-bedreigende ziektes is de menselijke en maatschappelijke impact groot, ook al is die minder zichtbaar. Een voorbeeld daarvan is reumatoïde artritis (RA), een aandoening waarbij de patiënt last krijgt van gewrichtsontstekingen. Dit zorgt voor stijfheid of zwellingen, pijn en een verminderde mobiliteit. Door de introductie van een nieuwe generatie geneesmiddelen in 2000 kunnen RA-patiënten terug een quasi normaal leven leiden. Dit heeft ook een economische impact, becijferde Seboio. Zo werd vastgesteld dat de afwezigheid op het werk gemiddeld met de helft verminderde. Dit betekent een gemiddelde productiviteitswinst van 4.000 euro per jaar per behandelde RA-patiënt, of een totale winst van 16,5 miljoen euro.  

Ondanks deze mooie voorbeelden blijven de uitdagingen groot. De innovatieve (bio)farmaceutische sector blijft daarom sterk investeren in onderzoek en ontwikkeling (O&O). Zo belooft de nieuwste generatie innovatieve geneesmiddelen voor een echte revolutie in de geneeskunde te zorgen. Deze ATMP’s of Advanced Therapy Medicinal Products zijn gen-, cel- of weefselgebaseerde therapieën die volledig anders werken dan traditionele geneesmiddelen. Succesvolle ATMP’s kunnen niet alleen de levensduur en -kwaliteit beduidend verhogen, maar bij bepaalde ziektes zelfs voor volledige genezing zorgen. De ATMP’s die vandaag al goedgekeurd zijn, mikken vooral op de behandeling van zeldzame ziektes, waar tot nog toe weinig of geen medicatie voor bestond. Maar dat zal op relatief korte termijn sterk veranderen. We verwachten in de komende jaren ook innovatieve behandelingen voor heel courante ziektes, zoals diabetes, parkinson of alzheimer. Het potentieel is nog zeer groot, niet het minst omdat er ook voor de behandeling van de meer courante ziektes nog een grote medische nood bestaat.

Tijdens de Covid-19 pandemie, toen de Belgische biofarmaceutische sector een sleutelrol speelde in elk essentieel aspect van de biofarmaceutische waardeketen, van O&O en klinische proeven tot productie, logistiek en export, kwam het unieke Belgische ecosysteem weer eens naar voren. Deze positie moeten we koesteren.