pharma.be stelt een vooruitziend en voorspelbaar budgettair kader voor

Vorige regeringen legden het geneesmiddelenbudget telkens zware besparingen op. Ook de huidige regering besliste om deze legislatuur opnieuw structureel te besparen op geneesmiddelen, voor maar liefst 250 miljoen euro. Een te beperkte begrotingsruimte voor geneesmiddelen brengt de beschikbaarheid ervan voor de patiënten in België evenwel in gevaar. Voor de komende jaren stelt pharma.be daarom een budgetgroei van jaarlijks 5% voor. pharma.be blijft daarnaast voorstander van het stimuleren van het goed en doelmatig gebruik van geneesmiddelen, en pleit voor het verder aanmoedigen van concurrentie op de markt van geneesmiddelen die uit octrooi zijn. We accepteren de responsabilisering via de clawback-regeling mits het huidige plafond van 4% van het geneesmiddelenbudget van toepassing blijft én er geen onderscheid wordt gemaakt tussen verschillende categorieën van geneesmiddelen.

Het aandeel van de geneesmiddelen in de totale uitgaven van de ziekteverzekering voor gezondheidszorgen daalt over de periode 2012-2021 [1]. Dit betekent dat gemiddeld gesproken de uitgaven voor geneesmiddelen trager stijgen dan andere gezondheidszorguitgaven.

Bovendien is het overgrote deel van de terugbetaalbare geneesmiddelen heel goedkoop, ook al worden ze vaak ten onrechte als (te) duur bestempeld. 93,4% van de geneesmiddelen verkocht in de gewone apotheek kosten minder dan € 1 per dag [2]. Voor de geneesmiddelen afgeleverd in de ziekenhuizen is dat 58,5% [3].

Dat de geneesmiddelenuitgaven de groei van het gezondheidsbudget niet volgen en dat terugbetaalbare geneesmiddelen doorgaans heel goedkoop zijn, komt onder meer door de grote besparingen die de vorige regering aan de geneesmiddelensector oplegde. Ook de huidige regering besliste om opnieuw structureel maar liefst 250 miljoen euro te besparen op de geneesmiddelenuitgaven. Die besparingen beperken zich niet enkel tot de geneesmiddelen die niet meer onder patent vallen. Ze treffen ook de nieuwe en innovatieve geneesmiddelen. Bovendien wordt die laatste categorie steeds vaker terugbetaald via een zogenaamde conventie met kortingen via terugstortingen die steeds hoger oplopen, wat eigenlijk ook op besparingen neerkomt.

De beperkte budgetgroei, lager dan de groei voor de overige gezondheidszorguitgaven, brengt de beschikbaarheid van geneesmiddelen voor de patiënten in België in gevaar. pharma.be stelt daarom een budgetgroei van jaarlijks 5% voor. Dit percentage is onder andere gebaseerd op marktvoorspellingen die rekening houden met de bevolkingsgroei en vergrijzing (vraagzijde). Tegelijk moet deze budgetgroei ruimte bieden aan nieuwe en innovatieve geneesmiddelen die zorgen voor een betere behandeling van ziektes en een hogere overlevingskans (aanbodzijde). Zo zitten er bijvoorbeeld veel nieuwe behandelingen voor kanker in de pipeline, maar ook voor migraine en psoriasis.

Het budget voor de gezondheidszorg, ook voor geneesmiddelen, wordt jaarlijks opgemaakt op basis van technische ramingen, opgesteld door het RIZIV. Deze ramingen, waarover overleg wordt gepleegd met de sector, blijven wat pharma.be betreft de basis voor de bepaling van het jaarlijkse geneesmiddelenbudget. Blijft de groei beneden de 5%, dan is het evident dat er geen bijkomende besparingen worden opgelegd. Is de groei groter dan 5%, dan is pharma.be bereid te spreken over bijkomende besparingen om de groei tot 5% te herleiden. Op die wijze blijft het geneesmiddelenbudget onder controle en neemt de farmaceutische industrie haar verantwoordelijkheid als het budget sterker zou stijgen.

pharma.be is voorstander van het stimuleren van het goed en doelmatig gebruik van geneesmiddelen in overleg met de stakeholders. Sommige van de voorstellen geformuleerd in het kader van het project meerjarenbegroting van het RIZIV kunnen hierbij inspirerend werken.

pharma.be pleit ook voor het aanmoedigen van de concurrentie op de markt van geneesmiddelen die uit octrooi zijn. Dit kan bijvoorbeeld door verder in te zetten op het concept van ‘goedkope geneesmiddelen’. Dit zijn geneesmiddelen, van de originele producent, generieken of biosimilaire geneesmiddelen, die maximaal 5% duurder zijn dan het goedkoopste beschikbare alternatief. Uitgedrukt in omzet, vertegenwoordigen originele geneesmiddelen ruim twee derde van deze goedkope geneesmiddelen. Artsen worden via voorschrijfquota aangemoedigd om deze geneesmiddelen voor te schrijven.

Besparingen mogen geen negatieve invloed hebben op de beschikbaarheid van geneesmiddelen. Een vangnet, waarbij de prijs in België niet beneden de laagste prijs in een selectie van vergelijkbare EU-landen kan zakken, draagt daartoe bij. Het verhoogt de kans dat het geneesmiddel beschikbaar blijft voor de patiënten in België terwijl de overheid er zeker niet te veel voor betaalt.

Indien de uitgaven voor de COVID-19 vaccins of voor de geneesmiddelen voor de behandeling van COVID-19 in het geneesmiddelenbudget worden opgenomen, dan moeten die uitgaven uiteraard ook aan het budget worden toegevoegd. Hetzelfde geldt indien de overheid nieuwe beleidsmaatregelen zou nemen die tot meeruitgaven voor geneesmiddelen leiden.

De geneesmiddelensector is één van de weinige sectoren die, wanneer er meer wordt uitgegeven dan gebudgetteerd, minstens een deel van die overschrijding terugbetaalt. Deze clawback-regeling zorgt er mee voor dat de geneesmiddelenuitgaven niet ontsporen. Uiteraard dient de begroting dan wel realistisch te worden ingeschat. pharma.be blijft die responsabilisering aanvaarden, op voorwaarde dat het huidige plafond van 4% van het geneesmiddelenbudget van toepassing blijft. Én dat er geen onderscheid wordt gemaakt tussen verschillende categorieën van geneesmiddelen (originele, generieke en biosimilaire), waarbij de ene categorie wel clawback zou moeten betalen en de andere niet. Een gelijk speelveld tussen alle geneesmiddelen is overigens een algemene eis ten aanzien van eventuele beleidsmaatregelen.