Zes procent meer aanvragen om klinische studies op te starten in België

In 2015 zijn in ons land zes procent meer aanvragen ingediend om nieuwe klinische studies bij patiënten op te starten. Dit brengt het totale aantal studies die vorig jaar in ons land liepen op 1.578. België bevestigt daarmee haar positie als Europese koploper in klinische studies naar innovatieve geneesmiddelen. “Maar, dat wil niet zeggen dat ons land op haar lauweren mag rusten,” zegt Catherine Rutten, CEO van pharma.be, de koepelorganisatie van de innovatieve geneesmiddelenindustrie in België. “We moeten onze competitieve voordelen in klinische studies verder versterken. Ook de beschikbaarheid van online informatie over geplande en lopende studies kan nog beter, een voordeel zowel voor de patiënt als voor de begeleidende arts.”

• Aantal aanvragen om studies op te zetten in België steeg met 6 procent
• Vorig jaar liepen er 1.578 klinische studies in ons land
• België bekleedt 2de positie in Europa in aantal klinische studies per inwoner

Bijna nergens anders in Europa zijn er zo veel klinische studies om innovatieve geneesmiddelen te testen, dan in België. Het aantal aanvragen om nieuwe klinische studies op te zetten klom vorig jaar met zes procent (484 in 2015 t.o.v. 458 in 2014). Dit brengt het totaal op een indrukwekkende 1.578 klinische studies in 2015, alle fasen meegerekend. Een op de vijf studies richtte zich op nieuwe behandelingen voor kinderen.

Dankzij de toppositie van België krijgen patiënten snelle toegang tot innovatieve behandelingen die zich in een experimentele fase bevinden. De testen zijn vaak de laatste hoop voor patiënten voor wie andere behandelingen geen oplossing boden. Vele klinische studies spitsen zich toe op kanker : in 2015 werden maandelijks gemiddeld tien nieuwe aanvragen ingediend tot klinische studies om nieuwe kankerbehandelingen te testen. Hiernaast liepen er onder meer ook veel studies naar spijsverteringsziekten, ademhalingsaandoeningen, immuunsysteemziekten en aandoeningen van het centraal zenuwstelsel.

“We hebben vandaag al heel wat troeven in handen op het gebied van klinische studies”, zegt Catherine Rutten , CEO van pharma.be. “België telt een groot aantal farmaceutische bedrijven en kan rekenen op de sterke klinische expertise van ruim 70 ziekenhuizen. Bovendien kennen we snelle goedkeuringsprocedures om klinische studies aan te vragen. Dit snelheidsvoordeel maakt van ons land een aantrekkelijke bestemming om klinisch onderzoek te doen.”

Ondanks het goede nieuws mag België toch niet op haar lauweren rusten. Eind 2018 treedt een nieuwe Europese regelgeving in werking die zorgt voor de harmonisering van de aanvraag- en goedkeuringsprocedures van klinische studies. Deze harmonisering kan de uitmuntende positie van België en het ‘snelheidsvoordeel’, vergeleken met andere EU-lidstaten, in het gedrang brengen. In dit kader zullen de initiatieven uit het Toekomstpact met minister Maggie De Block ons land in staat moeten stellen haar concurrentiepositie in klinische studies te behouden.

De vele klinische studies in België bieden in de eerste plaats voordelen voor de patiënt. “Het is van groot belang dat ons land een koploper blijft”, zegt Mitchell Silva, zelf patiënt met een zeldzame longaandoening en oprichter van het patiëntenplatform Esperity. “Voor onderzoekers, maar zeker ook voor patiënten. Sommige patiënten nemen aan zo’n studie deel uit altruïstische overwegingen, maar het merendeel hoopt toch om zo zelf een betere en alternatieve behandeling te kunnen krijgen.”

Verder wijst Silva ook op de moeilijkheden als patiënt: “Het is net niet altijd eenvoudig om zijn weg te vinden in de informatie over lopende of geplande studies. Vaak is de info te technisch of te complex. Hier zou aan gewerkt moeten worden,” benadrukt hij. “Bovendien zou de deelname aan een klinische proef steeds een optie moeten zijn in elk behandelingstraject. Een specifieke campagne voor professionele gezondheidszorgers is daarom een goed idee.”

Ook Nele Caeyers, woordvoerder van de patiëntenorganisatie ReumaNet, benadrukt het belang van een goede communicatie over klinische studies. “Patiëntenorganisaties zijn nog te weinig op de hoogte van de klinische pijplijn,” stelt Caeyers vast. “Dat is jammer, want opgeleide patiënt experten kunnen hun visie geven op het project, en ook specifieke vragen stellen die patiënten bezig houden. De input van patiënten kan een nieuwe dimensie geven aan onderzoek in het algemeen. Wanneer het beschikbare geneesmiddelenaanbod niet volstaat, zijn de studies net heel waardevol voor chronische patiënten. Het is een kans om terug volop te participeren in de maatschappij.”

Om ervoor te zorgen dat België ook in de toekomst een leidende rol in klinische studies blijft spelen, ijvert pharma.be voor een nog betere patiëntenwerving. “De rekrutering moet vlotter kunnen”, verduidelijkt Catherine Rutten. “Er is nood aan een gebruiksvriendelijk en gecentraliseerd platform waar patiënten en artsen terecht kunnen voor informatie over klinische studies. Als we op dit vlak investeren - en dus innovatie stimuleren – kunnen we onze leidende positie verder versterken.”