Thuishospitalisatie in België: wat is de stand van zaken?

Sinds 1 juli 2023 is er een wettelijk en budgettair kader in werking dat thuishospitalisatie in België mogelijk maakt voor enkele antibiotica- en oncologische behandelingen, die voorheen enkel in het ziekenhuis konden worden toegediend. pharma.be organiseerde deze sessie om dit kader in detail toe te lichten, evenals de bijbehorende uitdagingen en opportuniteiten voor de toekomst te bespreken. 

Na een welkomstwoord door Caroline Ven (CEO, pharma.be), waarin zij het belang van samenwerking en integratie in de zorg benadrukte en de opkomende mogelijkheden van thuishospitalisatie als essentieel onderdeel van patiëntgerichte zorg toelichtte, zette Professor Dr. Marc Noppen (CEO, UZ Brussel) de toon met een introductie over het Belgische gezondheidslandschap en de noodzakelijke hervormingen om voorbereid te zijn op de toekomst. Hij wees op de vergrijzende bevolking, geavanceerdere therapieën en de beperkte middelen die het systeem onder druk zetten. Een shift van ziekenzorg naar preventie, en het verhogen van de aantrekkelijkheid en ondersteuning van het beroep van zorgverleners zijn hierbij cruciaal, net zoals geïntegreerde zorg en efficiëntere samenwerking doorheen de volledige zorgketen. Hoewel dit laatste een uitdaging vormt binnen het gefragmenteerde Belgische zorglandschap, is het zeker haalbaar. 

Onder leiding van moderator Ann Adriaensen (Secretaris-Generaal & Public Health Director, pharma.be), kwamen vervolgens de drie administraties aan het woord die hebben meegewerkt aan het kader. Freya Couvin (Attaché Acute en chronische zorg - DG gezondheidszorg, FOD Volksgezondheid) gaf een toelichting over de opstart van dit kader, waarin ze succesvolle pilootprojecten in verschillende Belgische ziekenhuizen besprak en de lessen die daaruit zijn getrokken. Deze projecten hebben de basis gevormd om thuishospitalisatie verder te ontwikkelen binnen een regulatoir en budgettair kader, en om al vooruit te kijken naar de toekomst, met recent gelanceerde pilootprojecten voor thuishospitalisatie bij kinderen. 

Daarna gaf Mickaël Daubie (Directeur generaal afdeling geneeskunde zorg, RIZIV) een update over het budgettaire kader, met focus op de recente cijfers. Helaas tonen deze cijfers aan dat de opname en implementatie van dit kader in Belgische ziekenhuizen tot nu toe beperkt is gebleven. 

 Katrina Grosfils (Hoofd departement goed gebruik van geneesmiddelen, FAGG) sloot het eerste deel van de ochtend af met het koninklijk besluit en de bijhorende lijst van goedgekeurde actieve bestanddelen. Zij ging in op de totstandkoming van deze lijst, waarbij de nadruk ligt op het garanderen van kwaliteit van geneesmiddelen en veiligheid van toediening.  

De praktijk werd geïllustreerd met een video-opname waarbij Annemarie Coolbrandt (Verpleegkundig specialist oncologie, UZ Leuven) en Kristof Muylaert (Domein verantwoordelijke palliatieve zorg & oncologie, Wit-Gele Kruis) toelichtten hoe thuishospitalisatie bij hen in de praktijk wordt georganiseerd. Ze benadrukten dat, hoewel de implementatie uitdagend is, het comfort van de patiënt altijd voorop staat. Het is essentieel om samen met de patiënt een vertrouwensband op te bouwen en om een goede informatie-uitwisseling te carbogen met de eerstelijnszorgverleners.

Tijdens een paneldiscussie onder leiding van Marie Vande Ginste (Prevention & Sustainability Advisor, pharma.be) werden de uitdagingen voor implementatie van het kader in de praktijk, alsook de opportuniteiten in het domein van thuishospitalisatie besproken. Experten in het panel waren Hans Neefs  Expert kankerzorg, kom op tegen kanker), Sabrina Suetens (Managing Director, beMedTech), Dr. Manfredi Ventura (Medical Director, Grand Hôpital de Charleroi) en Katy Verhelle (Hoofd apotheekafdeling, AZ Groeninge). Gezamenlijk beschikken zij over uitgebreide ervaring met thuishospitalisatie, zowel in de praktijk als op beleidsniveau. 

Het werd al snel duidelijk dat het comfort en welzijn van de patiënt centraal staan. Hoewel momenteel nog maar een beperkt aantal patiënten gebruik maakt van dit kader, ligt het potentieel veel hoger. Er werden ervaringen gedeeld door de panelisten over goede samenwerking met de eerstelijnszorg en het delen van patiëntgegevens via regelmatige overlegmomenten en digitale technologieën. Het belang van gestandaardiseerde training voor zorgverleners kwam eveneens aan bod. Door dit kader uit te breiden met samenhangende handelingen, zoals prescreening en bloedafname bij oncologische patiënten, met telegeneeskunde, moderne software en een steeds breder wettelijk kader, kan de toekomstige implementatie worden vergemakkelijkt.  

Ondanks de uitdagingen voor implementatie in de praktijk, biedt thuishospitalisatie grote voordelen voor zowel de patiënt als de samenleving. De potentiële voordelen zijn aanzienlijk: naast het verhogen van het comfort voor patiënten, kan het ook ziekenhuisbedden vrijmaken voor andere vormen van zorg. De invoering van deze nieuwe werkwijze vergt echter tijd en inspanning om succesvol geïntegreerd te worden. Het is daarom essentieel om ervaringen te blijven delen, effectief te communiceren met alle betrokken partijen en samen te werken met terugkoppeling op alle niveaus. Deze factoren zijn cruciaal om thuishospitalisatie stap voor stap in meer Belgische ziekenhuizen mogelijk te maken in de toekomst.