Terugblik op het evenement “Data driven life course immunisation: What are we waiting for?”

Mevrouw Sibilia Quilici (Executive Director van Vaccines Europe) opende het evenement en benadrukte de essentiële rol van data en registers in het ondersteunen van de implementatie van efficiënte immunisatieprogramma’s doorheen alle levensfasen. Ondanks de beschikbaarheid van effectieve vaccins op de markt, wordt men nog steeds geconfronteerd met ziekten die door vaccinatie kunnen worden voorkomen, burgers die twijfelen om zich te laten vaccineren, en de dreiging van uitbraken en pandemieën. Geïntegreerde datasystemen hebben het potentieel de verschillende belanghebbenden, waaronder patiënten, zorgverleners, industrie en beleidsmakers, te informeren, en een positieve impact te hebben op de volksgezondheid.  

De keynote-toespraak werd verzorgd door de wereldvermaarde Professor Stanley Plotkin van de Universiteit van Philadelphia. Met zijn rijke en lange ervaring nam hij de deelnemers mee terug in  de geschiedenis van epidemieën en de vooruitgang in vaccinonderzoek. Professor Plotkin wees op het belang van vaccinatie als een van de meest effectieve gezondheidsinterventies, en illustreerde hoe vaccins door de jaren heen talloze levens hebben gered. Hij wees echter ook op resterende uitdagingen, zoals de opkomst van nieuwe infectieziekten, en benadrukte de noodzaak van voortdurend onderzoek en ontwikkeling van nieuwe vaccins. Het European Plotkin Institute for Vaccinology, waar Vaccinopolis deel van uitmaakt, biedt faciliteiten voor CHIM-onderzoek (CHIM: controlled human infection models) om sneller data te verzamelen, wat de ontwikkeling van vaccins aanzienlijk versnelt.   

Gemodereerd door Professor Pierre Van Damme, bracht het panel vijf experts samen die elk beknopt hun expertise en inzichten deelden. Hieronder volgen de grote lijnen: 

• Prof. Pierre Van Damme (Directeur Vaccinopolis) benadrukte het belang van een goede samenwerking met autoriteiten en ethische commissies voor klinisch onderzoek. Hij wees op de noodzaak van Europa om concurrerender te worden in dit domein op wereldniveau, bijvoorbeeld door een register op te zetten van gezonde vrijwilligers die bereid zijn deel te nemen aan klinisch onderzoek. 
   
• Mevr. Veronika Lane Rybanská (hoofd onderzoek en analyse team, ministerie van gezondheid, Slovakije) presenteerde voorbeelden van het gebruik van gezondheidsgegevens in Slovakije, en benadrukte het belang van data-analyse voor het identificeren van regionale verschillen en het begrijpen van correlaties. Deze gegevens kunnen vervolgens worden gebruikt om specifieke campagnes op te zetten met patiëntenverenigingen ter verhoging van de vaccinatiegraad. 
   
• Dr. Tyra Krause (vicepresident van Epidemiologische Infectieziektevoorbereiding, Statens Serum Institut, Denemarken) lichtte het indrukwekkende vaccinatieregister in Denemarken toe, waarbij het verplicht is voor alle zorgverleners om alle toegediende vaccins te registeren. Deze gegevens zijn toegankelijk voor alle burgers en zorgverleners, waardoor vaccinatiekloven kunnen worden geïdentificeerd. Tijdens de pandemie was het register essentieel om interventies te verrichten, zoals het inzetten van mobiele vaccinatieteams naar gebieden met lage dekking en het versturen van herinneringen en uitnodigingen voor ontbrekende vaccinaties. Het register resulteert in een hoge vaccinatiegraad van de hele bevolking, alsook in de mogelijkheid tot het evalueren van immunisatieprogramma’s. 
   
• Prof. Marc Arbyn (Senior Expert en Coördinator van de Unit Kankerepidemiologie in het Kankercentrum van Sciensano, België), presenteerde het PERCH-project, een partnerschap gericht op het verhogen van de vaccinatiegraad tegen het humaan papillomavirus (HPV) in verschillende Europese lidstaten. Hij benadrukte het belang van gegevensverzameling en het koppelen van vaccinatiegegevens met screenings- en kankerregisters om de impact van HPV-vaccinatie op te volgen.
   
• Mevr. Gözde Susuzlu Briggs (Senior Programme Manager, European Patients Forum, België) benadrukte het groeiende begrip van patiënten en patiëntenassociaties over het belang van gegevensverzameling, maar continue educatie hieromtrent blijft essentieel. Ze verwees hierbij naar het initiatief ‘data saves lives’. Patiënten willen resultaten zien van het delen van hun gegevens, en een beleid gebaseerd op feiten en data.
   
• Mevr. An Cloet (lid van de pharma.be think tank vaccines, MSD BeLux) benadrukte dat gegevens niet alleen noodzakelijk zijn voor onderzoekers, patiënten en zorgverleners, maar ook voor de farmaceutische industrie. Op basis van data kan men de toelevering van vaccins waarborgen (bijvoorbeeld in kader van uitbraken), de effectiviteit en de veiligheid van vaccins evalueren en prioriteiten stellen in investeringen in onderzoek en ontwikkeling naar nieuwe vaccins. Ze wees op de noodzaak van een betere registratie van vaccinaties in België, vooral voor volwassenen. 

De verdere discussie richtte zich onder meer op de uitdagingen en de kansen van de Europese ruimte voor gezondheidsgegevens, de rol van het Europees Centrum voor ziektepreventie- en bestrijding, GDPR-uitdagingen, het belang van het vertalen van gegevens naar beleid, de samenwerking met alle belanghebbenden, en de bezorgdheid over het afnemend vertrouwen in vaccins. 

In haar slotopmerkingen benadrukte mevrouw Sibilia Quilici dat vaccinatie de meest effectieve volkgezondheidsinterventie is en levens redt, en dat gegevens dit kunnen ondersteunen. Ze riep op tot het delen van ervaringen tussen de Europese landen en benadrukte dat hoewel Europa gefragmenteerd is, er oplossingen voorhanden zijn als landen samenwerken en hun uitdagingen delen. Verder pleitte ze voor een Europese immunisatiestrategie en het behoud van immunisatie als prioriteit op de politieke agenda.