De rol van de afdeling Goed Gebruik van het FAGG: interview met Katrina Grosfils

Ik ben Katrina Grosfils, apotheker en doctor (PhD) in de farmaceutische wetenschappen, met een doctoraat in biochemie, farmacologie en celbiologie.

Mijn loopbaan bracht me van de academische wereld naar de ziekenhuisapotheek en in een officina-apotheek, en vervolgens naar de farmaceutische industrie, waar ik internationale functies heb bekleed. 

Tijdens mijn professionele loopbaan heb ik aan vrijwel alle fasen van de levenscyclus van een geneesmiddel meegewerkt. Het proces om een nieuw geneesmiddel te ontwikkelen is complex en kan tien tot vijftien jaren duren, met grote risico's en uitdagingen. Dit traject omvat meerdere fasen, van onderzoek en selectie van de kandidaat, via de niet-klinische en toxicologische ontwikkelingsfasen, vervolgens de klinische studies, tot de ontwikkeling van de galenische vorm en de productieprocessen (Chemistry, Manufacturing, and Controls) en ten slotte de lancering en commercialisering. Zodra het geneesmiddel op de markt is, neemt het levenscyclusbeheer van het geneesmiddel het over, waarbij getracht wordt nieuwe indicaties te verkennen om het potentieel van de molecule te maximaliseren. Dankzij deze ervaringen heb ik een grondige expertise opgebouwd in de strategie en het beheer van de ontwikkeling van "kandidaat-geneesmiddelen" en een globaal beeld gekregen van de uitdagingen en behoeften die nodig zijn om een "kandidaat-geneesmiddel" om te zetten in een therapie die beschikbaar is voor patiënten.

Doorheen mijn carrière heb ik altijd gemotiveerd gewerkt om aan de behoeften van patiënten te voldoen. En heb ik een opmerkelijke evolutie kunnen waarnemen binnen de farmaceutische industrie: de patiënt staat nu centraal, niet alleen als eindgebruiker, maar ook als actor die tijdens verschillende stadia van de ontwikkeling wordt geraadpleegd. Deze patiëntgerichte aanpak garandeert een optimale afstemming tussen het eindproduct en de werkelijke behoeften van de gebruikers, terwijl de nadruk wordt gelegd op het belang van duidelijke en nauwkeurige informatie over de behandelingen.

Dit is de logica achter de activiteiten van de afdeling Goed Gebruik van het FAGG, waar ik een toegewijde, luisterende en resoluut patiëntgerichte instantie heb ontdekt.

Binnen de afdeling Goed Gebruik van het FAGG zijn het merendeel van de activiteiten en initiatieven op de patiënt toegespitst.

In samenwerking met haar partners werkt de afdeling aan het ondersteunen en ontwikkelen van projecten met als doel:

• patiënten op een transparante, relevante, betrouwbare en begrijpelijke manier te informeren;
• de toegang tot geneesmiddelen te garanderen, met name in geval van onbeschikbaarheid, en deze op te vangen en oplossingen te communiceren;
• anticiperen op de maatregelen die nodig zijn om de gezondheid en de toegang tot huidige en toekomstige therapieën te behouden;
• ervoor zorgen dat reclame voor patiënten gebaseerd is op solide wetenschappelijke grondslagen.

We ondersteunen ook gezondheidswerkers (artsen, apothekers, verpleegkundigen, enz.) in hun rol als begeleiders van patiënten.

Onze visie is gebaseerd op een nauwe en doeltreffende samenwerking met de farmaceutische industrie, apothekers en groothandelaars-verdelers om het tekort aan geneesmiddelen in België op te vangen.

Eén van onze belangrijkste projecten is FarmaInfo.

Deze website, die in 2023 werd gelanceerd, informeert patiënten en burgers over ziekten, geneesmiddelen en gezondheidsproducten, in een taal die aangepast is aan patiënten. FarmaInfo biedt thematische pagina's over actuele onderwerpen en praktische tips. 

De thematische pagina's kunnen ook worden aangepast aan de actualiteit. Zo kan de juiste informatie snel worden doorgegeven aan Belgische burgers en patiënten.

FarmaInfo vormt een aanvulling op een ander belangrijk instrument van het FAGG: FarmaStatus, dat in 2019 werd gelanceerd. Deze website informeert over de onbeschikbaarheid van geneesmiddelen en mogelijke oplossingen. Samen versterken deze twee instrumenten de toegang tot betrouwbare, volledige en duidelijke informatie voor patiënten en burgers. Het FAGG blijft FarmaInfo uitbreiden om een veilig en doeltreffend gebruik van behandelingen te bevorderen.

Samenwerking met de verschillende belanghebbenden is essentieel. 

De afdeling Goed Gebruik bestaat uit verschillende cellen met uiteenlopende activiteiten en we hebben verschillende werkgroepen opgericht:

• Onbeschikbaarheid: met vertegenwoordigers van de federale en gewestelijke overheden, de farmaceutische industrie, de ziekenfondsen, groothandelaars-verdelers, en patiëntenverenigingen, die vijf keer per jaar bijeenkomen om te communiceren en van gedachten te wisselen over de maatregelen en acties die moeten worden genomen om problemen met onbeschikbaarheid op te vangen. Deze belanghebbenden zijn ook onze schakel naar hun respectieve netwerken om te communiceren over onze activiteiten. In geval van kritieke onbeschikbaarheid organiseren we (ad hoc) taskforces met gezondheidswerkers (apothekers, ziekenhuisapothekers en voorschrijvers) om te overleggen en te beslissen welke maatregelen moeten worden genomen.
• Patiënten en consumenten: vertegenwoordigers van ziekenfondsen, patiëntenverenigingen en consumentenorganisaties komen driemaal per jaar bijeen om te communiceren over de activiteiten van het agentschap op het gebied van patiënteninformatie en om feedback te geven over lopende activiteiten. Deze vertegenwoordigers fungeren ook als schakel naar hun respectieve netwerken om te communiceren over onze activiteiten.
• Platform van gebruikers van de Authentieke Bron van Geneesmiddelen (SAM): met vertegenwoordigers van de federale overheid, farmaceutische bedrijven, apothekers, softwareleveranciers, ziekenfondsen en artsenverenigingen, die driemaal per jaar bijeenkomen. Het doel is om een communicatieplatform te hebben tussen de verschillende partijen die SAM gebruiken en om informatie-uitwisseling en constructieve discussies over de tool mogelijk te maken. Deze vertegenwoordigers fungeren ook als contactpersonen voor hun respectieve netwerken om te communiceren over onze activiteiten.
• Bijsluiter en QR-code: met verschillende vertegenwoordigers die zich concentreren op discussies over de bijsluiter van geneesmiddelen voor patiënten en het gebruik van een QR-code. 

Deze werkgroepen maken een constructieve dialoog en een vruchtbare samenwerking met onze partners mogelijk, waarbij de kwaliteit voor de patiënt voortdurend centraal staat.

Het FAGG wil een referentieagentschap blijven dat zowel nationaal als internationaal – in Europa en wereldwijd – bekendstaat om zijn uitmuntendheid. We willen ook onze positie bij gezondheidswerkers en het grote publiek versterken.

Binnen de afdeling Goed Gebruik willen we het vertrouwen in en de betrouwbaarheid van de informatie versterken.

Dit is van cruciaal belang om het volgende te garanderen:

• een adequaat gebruik van behandelingen en medische hulpmiddelen;
• een vermindering van het risico op bijwerkingen en interacties tussen geneesmiddelen;
• een optimalisering van de verwachte therapeutische resultaten en de duur van de behandelingen.

Deze inspanningen zijn ook bedoeld om een duurzaam en kwalitatief hoogstaand therapeutisch aanbod voor patiënten en gezondheidswerkers te waarborgen.

Voor de komende maanden zijn onze belangrijkste prioriteiten:

• het uitbreiden van de informatie die beschikbaar is voor patiënten, om op een transparante en duidelijke manier aan hun behoeften te voldoen;
• het vereenvoudigen van de oplossingen die worden aangeboden wanneer geneesmiddelen niet beschikbaar zijn, om ze begrijpelijker te maken;
• het ontwikkelen van instrumenten om te anticiperen op het risico van onbeschikbaarheid van geneesmiddelen en om, in samenwerking met onze partners, passende oplossingen te vinden;
• het nauwkeurig en geoptimaliseerd bijhouden van de voorraden geneesmiddelen om tekorten te voorkomen en de beschikbaarheid van behandelingen te garanderen.

Onze ambitie: innoveren en samenwerken met alle spelers in de sector om de patiënt en de volksgezondheid centraal te stellen in onze acties.