België zou niet hetzelfde zijn zonder bescherming van intellectueel eigendom

Innovatie is een essentiële vector van economische groei voor een land. Het creëren en op de markt brengen van nieuwe producten, oplossingen en diensten, van nieuwe procédés die doeltreffender, efficiënter en milieuvriendelijker zijn, heeft een positieve invloed op deze groei. Alle ondernemingen, van de KMO's tot grote concerns, beschikken over deze immateriële activa die, wanneer zij worden beschermd, het mogelijk maken geloofwaardigheid te verwerven, de onderneming in stand te houden, marktmacht te verwerven en mogelijkheden tot samenwerking te scheppen. 

Een nieuwe oplossing op de markt brengen blijft echter een riskante en kostbare uitdaging voor onderzoekers, uitvinders en bedrijven. De overgang van het laboratoriumprototype naar een nieuw product dat op grote schaal zal worden verspreid, blijft de lastige periode waarin het meeste onderzoek mislukt. Omdat de voordelen niet significant of kwantificeerbaar zijn, of omdat bedrijven niet het risicokapitaal kunnen vinden om de commercialiseringsfase te ondersteunen. 

Het is dit hoge risico dat het enthousiasme van de financiers tempert. Het bestaan van intellectuele eigendom, met name octrooien, speelt derhalve een centrale rol bij het aantrekken van risicokapitaal. Investeerders zullen ervan uitgaan dat intellectueel eigendom, indien succesvol, theoretisch het rendement van de investering zal maximaliseren door de potentiële concurrentie tijdelijk te beperken. 

Voor de onderzoeker of uitvinder die een investeerder zoekt, zal de IE-regeling de onderhandelingspositie versterken. En elk van onze universiteiten en vele van onze hogescholen hebben hun eigen departement voor de valorisatie ("van het onderzoek"). Zij zijn dus de eerste begunstigden van deze valorisatie van de intellectuele eigendom die aanvankelijk door de Staat en de Gewesten werd gefinancierd. 

Het is dus duidelijk dat Wallonië en België op economisch en academisch gebied in vele sectoren niet zouden zijn wat zij zijn zonder een bescherming van intellectueel eigendom dat die naam waardig is. En in een Europa met een vergrijzende bevolking zal de economische groei die uiteindelijk door diezelfde intellectuele bescherming mogelijk wordt gemaakt, bijdragen tot het behoud van ons sociaal model en bijgevolg van de sociale vrede. Een redelijke groei op gebied van economisch-, sociaal en ecologisch vlak is onmogelijk zonder innovatie. 

Nieuwe wetenschappelijke inzichten worden door farmaceutische ondernemingen omgezet in veilige, werkzame geneesmiddelen voor artsen en patiënten. Dit volledige proces van onderzoek en ontwikkeling neemt gemakkelijk tien jaar in beslag en kost handenvol geld, vooral omwille van de klinische studies. Het is bovendien zeer onvoorspelbaar en risicovol: negen op de tien geneesmiddelen waarvoor klinische studies worden opgestart, raken niet tot in de apotheek maar sneuvelen onderweg.

Mensen zien enkel de nieuwe geneesmiddelen die op de markt komen, en kijken naar het  octrooi op dat moment. Maar voor de ondernemingen is het octrooi vooral van belang als het nieuw geneesmiddel er nog niét is. Octrooien worden typisch aangevraagd in het begin van het onderzoeks- en ontwikkelingsproces. Zo geven ze de zekerheid dat, als het risicovolle proces toch tot een goed einde komt, de onderneming een bepaalde tijd de enige zal kunnen zijn om het nieuwe geneesmiddel tot bij artsen en patiënten te brengen.

Zonder octrooien, geen innovatie, geen medische vooruitgang.

'Zonder bescherming van de intellectuele eigendom zou België niet zijn wat het vandaag is' (De Tijd, 05/05/2022)